WITH
KAVAFIS’ BLOOD
By
Chrissoula Papaioanou
Sometimes,
you aim for somewhere but end up somewhere else. The unpredictable in life and in art can show
a director new paths of discovering subjects.
The adventure
of the documentary “Marina Valieri, Kavafis’ little niece” by Simos
Koreksenides is exactly one of those cases.
“My home is
where my suitcase is”, Marina Valieri said, as she was a traveler of the world.
The
director initially approached the 79 year old Marina Valieri because of her
relation to the poet from Alexandria. He
probably envisioned a movie-tribute to Constantine Kavafis with archival
material, unpublished poems and photographs, that his little niece would
provide, whose mother Chariklia was the daughter of Aristidis, Kavafis’
brother.
When Simos Koreksenides met her, “a woman”, he says, “whose life as well as character were as interesting as the title “Kavafis””, lead him to a 180 degree change of course.
When Simos Koreksenides met her, “a woman”, he says, “whose life as well as character were as interesting as the title “Kavafis””, lead him to a 180 degree change of course.
The
documentary that came about, talks about Marina Valieris’ story, who felt the blessings
and privileges of an aristocratic living as well as the hardships and deprivations that followed WWII.
In her stories of the adventures of the family, the poet is merely a detail, but
still important and interesting.
The chapter “Kavafis” brings to light a new dimension
in the relationship between the poet and Alekos Segopoulos, a man who stood by
his side for many years.
Most researchers claim that the two men were lovers.
Marina Valieri thought otherwise. With her mother’s diaries as proof, she
claims that Segopoulos was Kavafis’ son.
She strengthens her argument with the issue of heredity, as they both died of throat cancer. “Their secret lies in their graves”, says Valieri, who is a childrens book writer and a poet herself.
She strengthens her argument with the issue of heredity, as they both died of throat cancer. “Their secret lies in their graves”, says Valieri, who is a childrens book writer and a poet herself.
Simos Koreksenides looked for her after reading a
publication in the local paper of Mytilini, by his co-worker, Barbara
Gigilini. The interviews with Valieri
lasted nine days.
Marina Valieri comes from a wealthy family, both from
Kavafis’ side and her father’s side. Her grandfather was a trader in Massalia
and co-founder of a bank in the Ionian islands. She was born in Paris in 1932 and was raised in an
environment, where she was not only pampered, but to this day she remembers the
travels she had in the most luxurious locations with princes and aristocrats.
When WWII
started, the family could not benefit from the riches that were in banks. Their assets
that were in Egypt were lost while Naser was president. The huge bank accounts in
Athens were emptied as well, taken as taxes for the Greek Government.
So the family ended up in Mytilini, in the gulf of Geras,
where they grew olive trees on their land to get by. This woman who knew riches and greatness now
lives on an agricultural pension of 380euro and whatever some private English
lessons bring in.
Her life path is a lesson of courage, established by
her decision to raise her daughter without a husband.
“Her mother refused to give her permission to marry a
communist worker due to social class differences” Simos Koreksenides explains.
What impressed him can be summarized in a word. “Her strength”, he says.
“She fought through the hardships and did not break. I
wanted to share this optimism by making this documentary. A difficult and tough human being, but
although she has been through a lot, she still has faith in people”.
http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=10%2F03%2F2011&id=258104
trailer=http://vimeo.com/20868424 1st day@ Thessaloniki Doc Fest = http://vimeo.com/21216469
http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=10%2F03%2F2011&id=258104
trailer=http://vimeo.com/20868424 1st day@ Thessaloniki Doc Fest = http://vimeo.com/21216469
Με αίμα Καβάφη
Της ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ
Καμιά φορά γι' αλλού ξεκινάς κι αλλού καταλήγεις. Το
απρόβλεπτο στη ζωή αλλά και στην τέχνη μπορεί να οδηγήσει έναν σκηνοθέτη σε νέα
μονοπάτια αλίευσης θεμάτων. Η περιπέτεια του ντοκιμαντέρ «Μαρίνα Βαλιέρι, η
μικρή ανιψιά του Καβάφη» του Σίμου Κορεξενίδη -είναι μια τέτοια περίπτωση.
«Ο τόπος μου είναι εκεί όπου ακουμπά η βαλίτσα μου», λέει η
Μαρίνα Βαλιέρι που περιπλανήθηκε σε πολλές χώρες Ο σκηνοθέτης αρχικά προσέγγισε
την 79χρονη σήμερα Μαρίνα Βαλιέρι λόγω της συγγένειάς της με τον Αλεξανδρινό
ποιητή. Ενδεχομένως φαντάστηκε μια ταινία-φόρο τιμής στον Κωνσταντίνο Καβάφη με
αρχειακό υλικό, ανέκδοτα ποιήματα και φωτογραφίες, που θα προσέφερε η μικρή του
ανιψιά, της οποίας η μητέρα Χαρίκλεια ήταν κόρη του Αριστείδη, αδερφού τού
ποιητή.
Η γνωριμία, όμως, του Σίμου Κορεξενίδη μαζί της, «με μια
γυναίκα», όπως λέει, «της οποίας η ζωή όσο και ο χαρακτήρας ήταν εξίσου
ενδιαφέροντα όσο και ο τίτλος "Καβάφη"», τον οδήγησε σε στροφή 180
μοιρών. Το ντοκιμαντέρ, που προέκυψε, αφηγείται τελικά την ιστορία της Μαρίνας
Βαλιέρι, η οποία γνώρισε όλες τις ευλογίες και τα προνόμια μιας αριστοκρατικής
ζωής αλλά και τις κακουχίες και στερήσεις, που ακολούθησαν με τον Δεύτερο
Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην αφήγηση από την ίδια των περιπετειών της οικογένειας, ο
ποιητής αποτελεί μια παρένθεση, σημαντική και ενδιαφέρουσα.
Το κεφάλαιο «Καβάφης» φέρνει στο φως μια νέα διάσταση της
σχέσης του ποιητή με τον Αλέκο Σεγκόπουλο, που τον ακολουθούσε πιστά πολλά
χρόνια. Οι περισσότεροι μελετητές υποστηρίζουν ότι οι δύο άντρες υπήρξαν
εραστές. Η Μαρίνα Βαλιέρι έχει άλλη άποψη. Με «μάρτυρα» τα ημερολόγια της
μητέρας της υποστηρίζει ότι ο Σεγκόπουλος ήταν γιος του Καβάφη. Ενισχύει τον
ισχυρισμό της με το επιχείρημα της κληρονομικότητας, καθώς και οι δύο πέθαναν
από καρκίνο στον φάρυγγα. «Το μυστικό τους θα μείνει στον τάφο τους», λέει η
Βαλιέρι, η οποία είναι και η ίδια συγγραφέας παιδικών βιβλίων, αλλά και
ποιήτρια.
Ο Σίμος Κορεξενίδης την αναζήτησε έπειτα από ένα δημοσίευμα
στην τοπική εφημερίδα της Μυτιλήνης της, συνεργάτριάς του πλέον, Βαρβάρας
Γκιγκιλίνη. Οι συνεντεύξεις του μαζί της κράτησαν εννέα μέρες.
Η Μαρίνα Βαλιέρι κατάγεται από πλούσια γενιά τόσο από την
οικογένεια Καβάφη όσο και από την πλευρά του πατέρα της. Ο παππούς της ήταν
μεγαλέμπορος στη Μασσαλία και συνιδρυτής τράπεζας στα Ιόνια Νησιά. Γεννήθηκε
στο Παρίσι το 1932 και μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον, όπου όχι απλώς δεν της
έλειψε τίποτα, αλλά σήμερα έχει να θυμάται ταξίδια στα πιο πολυτελή θέρετρα με
πρίγκιπες και αριστοκράτες.
Οταν ξεκίνησε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, η οικογένεια
δεν μπορούσε να επωφεληθεί της περιουσίας της στις τράπεζες. Τα κεκτημένα, που
είχε στην Αίγυπτο, χάθηκαν επί Νάσερ. Οι μεγάλοι τραπεζικοί λογαριασμοί στην
Αθήνα δεσμεύτηκαν, επίσης, ως φόροι στο ελληνικό κράτος. Ετσι η οικογένεια
κατέληξε στη Μυτιλήνη, στον κόλπο Γέρας, όπου για να ζήσει καλλιεργούσε κάποια
κτήματα με ελιές. Αυτή η γυναίκα που γνώρισε μεγαλεία και πλούτη σήμερα ζει με
μια αγροτική σύνταξη 380 ευρώ και ό,τι της αποφέρουν τα ιδιαίτερα αγγλικών που
παραδίδει. Η πορεία της στη ζωή είναι μάθημα τόλμης, που επιβεβαιώνεται από την
απόφασή της να μεγαλώσει χωρίς σύζυγο την κόρη της.
«Η μητέρα της δεν της επέτρεψε να παντρευτεί έναν
κομμουνιστή εργάτη λόγω της διαφοράς κοινωνικής τάξης», εξηγεί ο Σίμος
Κορεξενίδης. Αυτό που του έκανε εντύπωση στη Μαρίνα Βαλιέρι συνοψίζεται σε μια
λέξη. «Η δύναμή της», λέει. «Πάλεψε με τις δυσκολίες και δεν λύγισε. Αυτή την
αισιοδοξία της ήθελα να μοιραστώ, κάνοντας το ντοκιμαντέρ. Είναι δύσκολος και
σκληρός άνθρωπος. Αλλά παρόλο που έχει περάσει πολλά, πιστεύει στους
ανθρώπους».
